شناخت تیپ‌های شخصیتی | چطور انواع تیپ‌های شخصیتی مشتریان را تحلیل کنیم؟
اگه تا حالا براتون پیش اومده که یه مشتری با یه برخورد ساده خرید کرده، ولی یه مشتری دیگه با کلی وقت گذاشتن و توضیح دادن باز هم نخریده، بدونید تنها فرق این دو نفر در تیپ شخصیتی اون‌هاست. خیلی وقت‌ها ما فروشنده‌ها فکر می‌کنیم مشکل از ماست یا محصولمون، ولی واقعیت اینه که داریم با همه یه‌جور برخورد می‌کنیم؛ در صورتی که برای ارتباط موثر با مشتری باید بدونیم هر مشتری سبک رفتاری و شخصیتی خودش رو داره.
تو این مقاله می‌خوایم یه بار برای همیشه با انواع تیپ‌های شخصیتی آشنا بشیم و یاد بگیریم چطور با شناختشون فروش‌مون رو متحول کنیم. پس تا آخر مقاله با ما همراه باشین، چون قراره کلی نکته طلایی یاد بگیرین!
بیشتر بخوانید: آموزش فروش و فروشندگی | صفر تا صد حرفه‌ای شدن در فروش
تیپ شخصیتی چیست و چرا در فروش اهمیت دارد؟
تیپ شخصیتی یعنی یه مدل کلی از رفتار، تفکر و احساس که تو افراد مختلف به شکل‌های متفاوت دیده می‌شه. بعضی‌ها برون‌گرا هستن، بعضی‌ها درون‌گرا؛ بعضی‌ها ریسک‌پذیرن، بعضی‌ها محافظه‌کار. حالا چرا این موضوع برای فروش مهمه؟ چون وقتی بفهمیم مشتری‌مون تو کدوم دسته قرار میگیره، خیلی راحتتر میتونیم بهش نزدیک بشیم، اعتمادش رو جلب کنیم و به خرید هدایتش کنیم.
شناخت تیپ شخصیتی، هم ارتباط‌مون رو بهتر میکنه، هم نرخ تبدیل‌مون رو بالا می‌بره.
انواع تیپ‌های شخصیتی در روانشناسی
در روانشناسی، مدلهای مختلفی برای تقسیمبندی شخصیت وجود داره که هر کدوم‌شون یه زاویه متفاوت از رفتار و طرز فکر آدم‌ها رو بررسی میکنن.
یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین تقسیم‌بندی‌ها، دسته‌بندی افراد بر اساس چهار محور مهمه:
- درون‌گرا در مقابل برون‌گرا: درون‌گراها معمولاً کم‌حرف‌ترن، بیشتر به تحلیل و فکر کردن تمایل دارن و دوست دارن قبل از تصمیمگیری همه‌چی رو سبک‌سنگین کنن. برون‌گراها برعکس، اجتماعی هستن، زود ارتباط می‌گیرن و تصمیم‌گیری‌های سریع‌تری دارن.
- احساسی در مقابل منطقی: افراد احساسی بیشتر با حس و حال، روابط انسانی و فضای عاطفی تصمیم می‌گیرن. اما منطقی‌ها به داده، تحلیل و استدلال متکی هستن.
- منظم در مقابل انعطاف‌پذیر: منظم‌ها دنبال چارچوب و برنامه‌ان. اگه بهشون بگین ارسال دو روزه‌ست، دقیقاً باید دو روزه باشه! ولی انعطاف‌پذیرها با تغییر و شرایط جدید راحتتر کنار میان و خیلی سخت نمی‌گیرن.
- رهبری‌محور در مقابل پیرو: تیپ‌های رهبری‌محور دوست دارن کنترل داشته باشن، تصمیم‌گیر باشن و در خرید هم اغلب دنبال محصولات خاص و متفاوتن. در حالی که تیپ‌های پیرو ترجیح می‌دن از تجربه دیگران استفاده کنن، زیاد ریسک نکنن و برن سراغ چیزی که قبلاً امتحانش رو پس داده.
شناخت این تیپ‌ها کمک میکنه ما فروشنده‌ها بفهمیم باید از چه تکنیک‌های متقاعدسازی استفاده کنیم، چجوری با مشتری صحبت کنیم و چطور نیازش رو کشف کنیم. به‌عبارتی، یه سبک فروش برای همه جواب نمی‌ده. اگه بدونیم طرف مقابلمون چه نوع شخصیتیه، میتونیم مسیر خرید رو براش آسون‌تر و لذت‌بخش‌تر کنیم.
بیشتر بخوانید: انواع روش های فروش | بهترین روش فروش چه روشیه؟
آشنایی با مدل انیاگرام؛ تیپ‌های ۹گانه شخصیتی
مدل انیاگرام یکی از ابزارهای معروف در شناخت شخصیت‌هاست که افراد رو به ۹ تیپ اصلی تقسیم میکنه:
- کمال‌گرا (اصلاح‌گر)
- مهربان (یاری‌دهنده)
- موفقیت‌طلب (دستاوردمحور)
- احساساتی (منحصربه‌فرد)
- تحلیل‌گر (متفکر)
- وفادار (شکاک اما مسئولیت‌پذیر)
- سرزنده (ماجراجو)
- قاطع (رهبر)
- آرام‌طلب (سازگار)
با شناخت این تیپ‌ها، میتونیم خیلی بهتر تشخیص بدیم هر مشتری از چه زاویه‌ای باید باهاش صحبت بشه. مثلا به تیپ ۳ باید نشون بدیم محصولمون چقدر موفقیت براش می‌سازه، اما تیپ ۹ دنبال آرامش و بی‌دردسر بودن انتخابشه.
بیشتر بخوانید: نحوه صحبت با مشتری پشت تلفن
جزئیات بیشتر درباره ویژگی‌های اصلی انواع تیپ‌های شخصیتی و نحوه رفتار درست با اون‌ها رو تو جدول زیر آوردیم.
| تیپ شخصیتی | ویژگی‌های کلیدی | رفتار در خرید | نکات مهم برای فروش به این تیپ |
|---|---|---|---|
| کمال‌گرا | منظم، دقیق، اصول‌گرا | به کیفیت و جزئیات حساسه؛ خرید حساب‌شده انجام می‌ده | تأکید بر استاندارد، دقت، کیفیت و اصول حرفه‌ای |
| مهربان | حمایت‌گر، صمیمی، نوع‌دوست | خرید با انگیزه کمک به دیگران یا احساس مفید بودن | برخورد گرم، تأکید بر جنبه انسانی یا اجتماعی محصول |
| موفقیت‌طلب | هدف‌گرا، اهل رقابت، جاه‌طلب | خریدهایی که باعث رشد یا دیده شدنش بشه | استفاده از واژه‌هایی مثل موفقیت، حرفه‌ای، پیشرو |
| احساساتی | خلاق، منحصربه‌فرد، عاطفی | جذب برندها یا محصولاتی با حس خاص و متفاوت | تعریف داستان برند، طراحی خاص و حس خاص بودن |
| تحلیل‌گر | منطقی، دقیق، اهل تحقیق | بررسی زیاد قبل از خرید؛ به داده و منطق متکیه | ارائه اطلاعات فنی، مقایسه، آمار و دلایل مستند |
| وفادار | محتاط، متعهد، شکاک | نیاز به اعتماد بالا قبل از خرید؛ دنبال امنیت و ثبات | تأکید بر گارانتی، سابقه برند، پشتیبانی قوی |
| سرزنده | پرانرژی، خوش‌بین، ماجراجو | خرید سریع؛ دنبال تنوع، تجربه و پیشنهاد خاص | ایجاد حس هیجان با تخفیف‌ها، پیشنهادهای ویژه، تنوع |
| قاطع | رهبر، محکم، مستقل | خودش باید انتخاب کنه؛ به حرف زور حساسه | لحن حرفه‌ای و قاطع، ارائه گزینه برای انتخاب آزادانه |
| آرام‌طلب | صلح‌جو، بی‌تنش، سازگار | خرید بدون استرس؛ تصمیمگیری ساده و مطمئن | ساده‌سازی روند خرید، حذف فشار و پیچیدگی |
بیشتر بخوانید: استراتژی افزایش فروش | بررسی عوامل موثر در افزایش فروش یا ارائه خدمات
تیپ شناسی شخصیتی؛ نگاهی کلی به تقسیم‌بندی‌های رایج
علاوه بر انیاگرام، مدلهای دیگه‌ای مثل MBTI (مایرز-بریگز)، DISC، و Big Five هم هستن که هر کدوم دسته‌بندی خاص خودشون رو دارن. ولی چیزی که تو همشون مشترکه اینه که:
ما آدما با هم فرق داریم و برای فروش به هر کسی، باید زبان مخصوص خودش رو بلد باشیم.
انواع شخصیت انسان از دیدگاه روانشناسی
روانشناسی فروش می‌گه هیچ تیپ شخصیتی خوب یا بد نیست. هر شخصیتی نقاط قوت و ضعف خودش رو داره. مهم اینه که ما به عنوان فروشنده، بتونیم این ویژگی‌ها رو شناسایی کنیم و بر اساس اون، رفتارمون رو تنظیم کنیم.
مثلا آدم‌های درون‌گرا شاید کمتر سوال بپرسن، ولی با یه برخورد محترمانه و فضای امن، سریع‌تر تصمیم می‌گیرن.
بیشتر بخوانید: روانشناسی ارتباط با مشتری؛ کلید طلایی موفقیت در فروش
چگونه با شناخت تیپ شخصیتی مشتری، فروش را افزایش دهیم؟
اگه ما بدونیم مشتری‌مون چه تیپ شخصیتی‌ای داره، میتونیم:
- لحن حرف زدن‌مون رو با اون هماهنگ کنیم.
- پیشنهاد مناسب‌تری بهش بدیم.
- سوالات بهتری بپرسیم.
- از دلایل قانع‌کننده‌تری استفاده کنیم.
- سریع‌تر اعتمادش رو جلب کنیم.
این یعنی فروش هوشمندانه، نه فروش با زور یا تکنیک‌های قدیمی.
بیشتر بخوانید: چگونه بیشتر بفروشیم؟ | برنامه ریزی برای فروش بیشتر
جمع‌بندی
شناخت تیپ شخصیتی مشتری یه برگ برنده‌ست. باعث می‌شه حرفه‌ای‌تر رفتار کنیم، کمتر انرژی تلف کنیم، و بیشتر بفروشیم. تو دنیای رقابتی امروز، فروشنده‌ای برنده‌ست که بتونه ذهن مشتری رو بخونه و باهاش ارتباط واقعی برقرار کنه.
اگه می‌خواین مهارت‌هاتون تو فروش حرفه‌ای رو چند پله ارتقا بدین و یاد بگیرین چطور تو موقعیت‌های واقعی فروش از تیپشناسی استفاده کنین، دوره جامع فروش آکادمی فروش دیدار دقیقاً برای شماست. تو این دوره، صفر تا صد فروش اصولی، همراه با تمرین‌های واقعی کامل آموزش داده می‌شه.
پس اگه جدی دنبال رشد و درآمد بیشتر هستین، این فرصت رو از دست ندین!
سوالات متداول
چطور میتونیم تیپ شخصیتی مشتری رو تشخیص بدیم؟
بهترین راه، گوش دادن فعاله! وقتی به لحن حرف زدن، نوع سوالها و طرز تصمیمگیری مشتری دقت کنیم، میتونیم راحتتر تیپ شخصیتی مشتری رو تشخیص بدیم.
آیا استفاده از تیپشناسی تو فروش واقعاً تاثیر داره؟
صددرصد! فروشندههایی که با شناخت تیپ شخصیتی مشتری، رفتار و گفتارشون رو هماهنگ میکنن، نرخ تبدیل خیلی بالاتری دارن. این یعنی مشتری بیشتر اعتماد میکنه و راحتتر تصمیم به خرید میگیره.
کدوم مدل شخصیتی برای فروش بیشتر کاربردیه؟
مدلهای زیادی مثل انیاگرام، MBTI یا DISC وجود دارن، ولی انیاگرام به خاطر سادگی و تقسیمبندی کاربردی به ۹ تیپ، برای فروش خیلی مفیده.
دیدگاهتان را بنویسید