بازاریابی خدمات یعنی ترویج تخصصها یا خدماتی که توسط متخصصین حوزههای مختلف مثل لوله کشها، وکلا یا مشاوران ارائه میشه. از اونجایی که خدمات مثل کالا ملموس نیستن و با محصولات فیزیکی تفاوت دارن، استراتژیهای بازاریابیشون هم متفاوت هستن.
اگه تو زمینه تبلیغات کار میکنید، یاد گرفتن اصول بازاریابی خدمات میتونه بهتون کمک کنه درآمد بیشتری داشته باشید، سرنخهای بیشتری جذب کنید و برندتون رو بهتر به دیگران معرفی کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش بازاریابی | بهترین دوره بازاریابی و فروش در چند مقاله متوالی
تو این مقاله قراره درباره اینکه بازاریابی خدمات چیه، چرا مهمه، انواع مختلفش و چیزای دیگه صحبت کنیم!
بازاریابی خدمات چیه؟
بازاریابی خدمات، در واقع همون فرآیند تبلیغ و فروش یه خدمت یا محصول غیرملموس به یه گروه خاص از مردمه. این روش بازاریابی نوین این روزا خیلی محبوب شده و به شرکتها در سراسر دنیا کمک میکنه تا خدماتشون رو به خوبی ترویج بدن.
بیشتر بخوانید: چطور یه استراتژی بازاریابی و فروش موفق بنویسیم؟
مثالهایی از بازاریابی خدمات
صنعت بهداشت و درمان
دکترها، پرستارها، جراحها و دیگه افرادی که تو بیمارستانها کار میکنن، نمونههای خوبی از بازاریابی خدمات به حساب میان؛ اونا با معاینه و مراقبت از بیماران، خدماتشون رو ارائه میکنن.
صنعت مهمانداری
این صنعت شامل هتلها، رستورانها و جاهایی میشه که خدماتی مثل غذا دادن، اتاق اجاره دادن، ماساژ دادن و کارای دیگه برای مشتریها انجام میدن.
خدمات حرفهای
حرفههایی مثل حسابداری، وکالت، تدریس، نویسندگی، نجاری، آشپزی، برق کاری و لوله کشی، نمونههایی از شغلهایی هستن که خدمات ارائه میکنن. بسته به نوع کار، ممکنه چندین سرویس مختلف به مشتریهاشون ارائه بدن.
بیشتر بخوانید: مهمترین اصول بازاریابی که هم بازاریابها یا فروشندهها باید بلد باشند
ویژگیهای بازاریابی خدمات
بازاریابی خدمات به خاطر طبیعت خاص خدمات، با بازاریابی محصولات خیلی فرق داره. اینجا به چند ویژگی کلیدی اشاره میکنیم:
ناملموس بودن
خدمات رو نمیشه مثل محصولات فیزیکی دید، مزه یا لمس کرد. این ناملموس بودن باعث میشه مشتریها نتونن قبل از خرید به خوبی ارزیابیشون کنن و بیشتر به معروفیت، نظرات دیگران و تبلیغات دهانبهدهان اعتماد میکنن.
بیشتر بخوانید: 7 عبارت جلب اعتماد مشتری که یک کارشناس فروش باید بلد باشد
از تولید به مصرف بودن
برخلاف محصولات که میتونن تولید بشن و بعدا مصرف بشن، خدمات معمولا همزمان تولید و مصرف میشن. این یعنی تعامل ارائه دهنده خدمت با مشتری خیلی اهمیت داره.
تغییرپذیری
کیفیت خدمات میتونه بسته به کسی که ارائهش میکنه، زمان، مکان و نحوه ارائه، خیلی متفاوت باشه. مهارت، حالت روحی و محیط ارائه دهنده میتونه روی تجربه خدمت تأثیر بذاره.
غیرقابل ذخیره بودن
خدمات رو نمیشه برای استفاده بعدی ذخیره کرد. مثلا یه صندلی خالی تو هواپیما رو نمیشه نگه داشت و بعدا فروخت. اگه در لحظه استفاده نشه، درآمد شما از دست میره.
نبود مالکیت
مشتریها خدماتی که خریدن رو مالک نمیشن؛ فقط اون رو تجربه میکنن. این در حالی هست که تو خرید محصولات، مالکیت با خرید منتقل میشه.
بیشتر بخوانید: سرعت چرخه فروش چیست؟ راهکار های فروش سریعتر محصولات یا خدمات شما
مشارکت مشتری
خیلی از خدمات نیاز به مشارکت فعال مشتری دارن. مثلا برای کوتاه کردن مو، مشتری باید حضور داشته باشه و علایقش رو به آرایشگر بگه.
انواع بازاریابی خدمات
بازاریابی خدمات میتونه براساس نوع خدمت و مخاطب هدف به دستههای مختلف تقسیم بشه:
بازاریابی خدمات B2C
این نوع بازاریابی به مصرفکنندهها مستقیم خدمات رو ارائه میده. مثلا خدماتی مثل بهداشت و درمان، هتل داری، بانکداری و مراقبت شخصی. تمرکز این نوع بازاریابی روی ایجاد رابطه، رضایت مشتری و تکرار خرید هست.
بازاریابی خدمات B2B
اینجا خدمات یک مجموعه به کسبوکارهای دیگه ارائه میشه. مثلا میشه به خدمات IT، مشاوره، حقوقی و حمل و نقل اشاره کرد. این نوع بازاریابی بیشتر روی ایجاد روابط طولانی مدت، نشون دادن تخصص و ارائه راهکارهای سفارشی تأکید داره.
بیشتر بخوانید: نمونه شرکتهای b2b که باید با آنها آشنا شوید
بازاریابی خدمات غیرانتفاعی
سازمانهای غیرانتفاعی هم برای ترویج اهداف و خدماتشون از بازاریابی خدمات استفاده میکنن. این نوع بازاریابی معمولا شامل افزایش آگاهی، جذب داوطلبان و ترغیب به کمکهای مالی میشه.
بازاریابی داخلی خدمات
تمرکز این نوع بازاریابی روی داخل سازمانه تا مطمئن بشه که کارکنان درگیر، با انگیزه و هم راستا با اهداف شرکت هستن. این برای ارائه خدمات با کیفیت به مشتریان بیرونی خیلی مهمه.
بازاریابی خدمات اجتماعی
این نوع بازاریابی خدماتی رو ترویج میکنه که برای جامعه مفید هستن، مثل کمپینهای سلامت، محیط زیست یا برنامههای ایمنی عمومی. هدفش هم ایجاد تغییرات مثبت رفتاری تو جامعهست.
بیشتر بخوانید: بهترین روشها و تکنیکهای بازاریابی در عصر هوش مصنوعی
آمیخته بازاریابی خدمات یا 4P بازاریابی خدمات
آمیخته بازاریابی خدمات بخش مهمی از طراحی نقشه خدمات به حساب میاد. این آمیخته شامل 4 عنصر هست که بهشون اشاره میکنیم:
محصول
محصول در آمیخته بازاریابی خدمات چیزی نیست که بشه دید یا لمسش کرد. خدمات رو نمیشه مثل صابون یا پودر لباسشویی اندازه گیری کرد. مثلا صنعت گردشگری یا آموزش، نمونههای خوبی از خدمات هستن. خدمات معمولا متغیر هستن، با زمان تغییر میکنن و نمیشه مالکیتشون رو داشت.
مکان
تو حوزه خدمات، مکان تعیین میکنه که خدمت کجا ارائه بشه. مثلا بهترین مکان برای تبلیغ پمپ بنزینها، بزرگراه یا شهرها هستن.
بیشتر بخوانید: نکات کلیدی برای طراحی کمپین فروش موفق
تبلیغ
تبلیغات بخش مهمی از آمیخته بازاریابی خدمات شده. چون خدمات به راحتی قابل کپی برداری هستن و این معمولا برند هست که یه سرویس رو از دیگری متمایز میکنه.
قیمت
قیمت گذاری خدمات خیلی پیچیدهتر از محصولات فیزیکی هست. مثلا اگه یه رستوران دارید، نمیتونید فقط بابت غذایی که سرو میکنید پول بگیرید؛ پس کی پول محیط زیبایی که برای مشتریهاتون درست کردید رو میده؟ کی برای گروه موسیقیای که استخدام کردید پول میده؟ پس این موارد هم باید تو قیمتگذاری لحاظ بشن.
بیشتر بخوانید: راهکارهای افزایش فروش اینترنتی | چطور فروش اینترنتی را بالا ببریم؟
نتیجهگیری
در نهایت، بازاریابی خدمات راهی برای ترویج خدمات غیرملموس، غیرقابل تقسیم و زودگذر یه شرکته. با رشد روزافزون بخش خدمات در سراسر جهان، این نوع بازاریابی به شیوههای مختلفی انجام میشه تا شرکتها بتونن خدماتشون رو به بهترین نحو ارائه بدن.
سوالات متداول
بازاریابی خدمات چیه؟
فرآیند تبلیغ و فروش خدمات غیرملموس به یه گروه خاص از مردمه.
چه تفاوتی بین بازاریابی خدمات و محصولات هست؟
بازاریابی خدمات به دلیل ناملموس بودن و نیاز به مشارکت مشتری با محصولات فرق داره.
چرا بازاریابی خدمات مهمه؟
چون به کسب و کارها کمک میکنه خدماتشون رو به طور مؤثر به مخاطبان معرفی کنن و درآمدشون رو افزایش بدن.